موفقیت اکران پاییز امسال، خیلی بسته به «حال» تماشاگرهایی است که راهی سینماها می شوند. تماشاگرهایی که فقط خودشان میدانند کی دلشان می خواهد یک فیلم اجتماعی واقع گرایانه ببینند و به فکر فروروند، یا یک فیلم کمدی ببینند و سرگرم شوند.

بعد اکران تابستان که جز «کلاه قرمزی و بچه ننه» فروش میلیاردی دیگری نداشته، حالا نوبت اکران پاییز است. اکرانی که باقی فیلم های مهم جشنواره سی ام را در صف نگه داشته تا شاید اوضاع کساد سینما را تکانی بدهد. اکرانی که فروشش اصلا قابل پیش بینی نیست؛ نه اینکه کارگردان های اسمی نداشته باشد یا بازیگرهای ستاره یا قصه های نو.

موفقیت اکران پاییز امسال، خیلی بسته به «حال» تماشاگرهایی است که راهی سینماها می شوند. تماشاگرهایی که فقط خودشان میدانند کی دلشان می خواهد یک فیلم اجتماعی واقع گرایانه ببینند و به فکر فروروند، یا یک فیلم کمدی ببینند و سرگرم شوند.

این مقاله هم قرار است کار شما را برای انتخاب فیلم مورد علاقه پاییزی تان راحت تر کند. برگ برنده ها و پاشنه آشیل ها هم البته به خاطر همان غیرقابل پیش بینی بودن سینماروها، صرفا نظر ماست؛ تا وقت اکران درست و غلطش روشود.

● بغض

کارگردان: رضا درمیشیان

بازیگران: باران کوثری، بابک حمیدیان، مهران احمدی

خلاصه قصه: دو روایت موازی از دو بخش متفاوت زندگی «ژاله» و «حامد»؛ دو جوان ایرانی مهاجر در ترکیه، روایت روزهای شیرین آشنایی شان و روزهای دردناک شان برای ترک «شیشه».

واکنش جشنواره: نمایشش در جشنواره با اما و اگر همراه بود. پروانه نمایش موقت گرفت و در بخش مسابقه هم راه داده نشد! اما اهالی مطبوعات و اهالی سینما از اولین تجربه کارگردانی درمیشیان استقبال کردند.

برگ برنده: قصه جسورانه فیلم که وقتی برای اولین بار می شنوی، حس می کنی بر لبه خط قرمزها حرکت می کند. شعار تبلیغاتی و سوژه جوانانه اش که مطمئنا دهه ۶۰ و ۷۰ ای ها را به سینماها می کشاند. لوکیشن فیلم، یعنی ترکیه؛ گرچه عکس ها چیزی از قشنگی ها و زرق و برق این کشور نشانمان نمی دهند، اما کوچه پس کوچه هایی که در عکس ها می بینی، به اندازه کافی تازه و کنجکاوی برانگیز هستند.

فیلمبرداری تورج اصلانی، بابک حمیدیان که بلد است تصویرهای قبلی از خودش را بشکند تا در تصویر جدید باورش کنی. لحظه های سرخوشانه رابطه ژاله و حامد.

پاشنه آشیل: بازیگر ستاره ندارد؛ در بعضی صحنه های فیلم، حس می کنی باران کوثری جلوی بازی خاص بابک حمیدیان کم می آورد و یاد بازی اش در «خون بازی» می افتی که آنجا هم معتاد به شیشه بود. تلخیِ نیمی از فیلم و از همه مهمتر که «بغض» را نمی شود آخر هفته برای سرگرمی دید و سرحال شد.

حواشی: ترکی حرف زدن باران کوثری در فیلم. پوستر بغض را رضا میرکرمی طراحی کرده و شعار تبلیغاتی اش هم «فیلمی برای ده شصتی ها» ست!

● ملکه

کارگردان: محمدعلی باشه آهنگر

بازیگران: مصطفی زمانی، هومن برق نورد، میلاد کی مرام

خلاصه قصه: ماه های پایانی جنگ ایران و عراق در آبادان و قصه یک دیده بان جوان در پالایشگاه نفت.

واکنش جشنواره: فیلم خیلی آرام و بی صدا در جشنواره شرکت کرد و نمایش داده شد اما بعد از نمایش، خیلی ها موضع بلاتکلیفی نسبت به فیلم داشتند؛ بعضی ها شهامت اینکه بگویند «فیلم را دوست دارند» نداشتند، و بعضی های دیگر گرچه ایرادهایی جدی در فیلم می دیدند اما نتوانستند صفت «بد» به آن بدهند. جلوه های ویژه و موسیقی «ملکه»، دیپلم افتخار و سیمرغ جشنواره را گرفت.

برگ برنده: مهارت باشه آهنگر برای نشان دادن زاویه نگاهی متفاوت به جنگ که هم سربازهای ایرانی و هم سربازهای عراقی را از جنبه هایی محق نشان می دهد. اسم مصطفی زمانی که همه منتظرند ببینند مثل «بدرود بغداد»، چطور از پس نقشی در فضای غیرشهری و شیک برمی آید، بازی خوب میلاد کی مرام، جلوه های ویژه فیلم که حال و هوای روزهای پایانی جنگ در آبادان را طبیعی و باورپذیر درآورده.

پاشنه آشیل: ملکه داستان محور نیست، شخصیت محور است؛ یعنی همه چیز بر اساس رفتارهای شخصیت اصلی اش پیش می رود و هیچ قصه ای که منتظر تمام شدنش باشی، وجود ندارد. همین بی داستانی می تواند برای تماشاگر حوصله سربر باشد.

حواشی فیلم: در اولین نمایش های فیلم در جشنواره، بعضی ها به روایت فیلم لقب «ضد جنگ» دادند. همین لقب هم ممکن است در اکران عمومی واکنش های متفاوتی برایش درست کند. بعد جشنواره، از زمان فیلم به اندازه یک ربع ساعت کم شده. ۱۵ دقیقه ای که باشه آهنگر گفته شامل دیالوگ هایی است که ممکن بوده بعضی ها را ناراحت کند والبته خودش راضی به حذف آنها نبوده.

● پل چوبی

کارگردان: مهدی کرم پور

بازیگران: بهرام رادان، هدیه تهرانی، مهناز افشار، فرهاد اصلانی

خلاصه قصه: «شیرین و امیر» برای تعطیلات عید راهی شمال می شوند اما تعطیلاتشان با حضور یک مهمان ناخوانده که قبلا به شیرین علاقه مند بوده پرماجرا می شود. شیرین به کمک همان دوست قدیمی به یک سفر خارجی می رود و همزمان نامزد قبلی امیر به ایران برمی گردد. لابلای این قصه، امیر پیگیر ماجراهای حقوقی و قضایی برادر زندانی اش است که در شلوغی های خیابانی دستگیر شده.

واکنش جشنواره: در سالن برج میلاد بعضی ها موقع نمایش فیلم، به نشانه اعتراض دست زدند اما بخشی از عوامل سازنده، این تشویق گلایه آمیز را نشانه استقبال از پل چوبی قلمداد کردند. در نشست مطبوعاتی بعدش هم مهدی کرم پورکاملا ساکت بود. تماشاگرهای فیلم نیز به دو گروه کاملا «هوادار» و کاملا «منتقد» تقسیم شدند.

برگ برنده: ترکیب ستاره های فیلم، به خصوص «هدیه تهرانی» که بعد از سال ها یک نقش نیمه طولانی بازی کرده و «مهران مدیری» که بازی متفاوتش در سینما طرفدار دارد. رنگ و لعاب فضاهای نزدیک نوروز و طبیعت شمال و قصه فرعی سیاسی فیلم.

پاشنه آشیل: بازی بهرام رادان که انتظارها را به عنوان نقش اول قصه برآورده نکرده. قصه های فرعی که قاطی خط اصلی فیلم، قصه اش را شلخته و در هم برهم کرده (اینقدر که شاید آخر فیلم با خودتان فکر کنید: «چی شد اصلا؟!») فضای کلی قصه که مثل عکس های فیلم شاد و شنگول نیست و دور و بر خیانت می چرخد.

حواشی فیلم: خیلی ها پرسیدند تهیه کننده دستمزد این همه بازیگر ستاره را از کجا آورده؟ سوالی که به مذاق گروه سازنده فیلم خوش نیامد. احتمالا وجه سینمایی پل چوبی هم به خاطر روایت یک برهه حساس تاریخی به حاشیه می رود. رابطه های داستان هم – به خصوص شائبه ارتباط بین مهران مدیری و مهناز افشار، که یک زن متاهل است – می تواند موقع اکران فیلم، مخالفت ها و نقدهایی جدی به همراه داشته باشد.

● برف روی کاج ها

کارگردان: پیمان معادی

بازیگران: مهناز افشار، ویشکا آسایش، صابر ابر، حسین پاکدل

خلاصه قصه: «رویا و علی»، زن و شوهری که فاصله سنی شان زیاد است، در رابطه شان دچار مشکل می شوند. قصه، قصه خیانت است و اینکه رویا چطور از پس این اتفاق برمی آید.

واکنش جشنواره: جایزه بهترین فیلم از نگاه مردم را گرفت. روز نمایش جشنواره فیلم هم طی یک تصادف بامزه، در تهران برف بارید و فیلم دیرتر از ساعت اعلام شده اکران شد. برف روی کاج ها تنها فیلم جشنواره بود که عواملش جلوی درهای ورودی سالن برج میلاد ایستاده بودند و به مهمان ها خوشامد می گفتند.

برگ برنده: اسم پیمان معادی که بازی اش در «جدایی نادر از سیمین» باعث شده برای تماشاگران عادی سینما هم آشنا باشد، ترکیب بازیگرها – و به طور ویژه مهناز افشار – که نقش زنی حدودا ۴۰ ساله را بازی کرده و چهره اش مثل همیشه نیست.

سوژه فیلم که بی شباهت به واقعیت زندگی خیلی از آدم های طبقه متوسط جامعه نیست و می توان مثل «جدایی ...» و «سعادت آباد» باورش کرد.

پاشنه آشیل: سیاه و سفید بودن فیلم که گرچه خود معادی و باقی عوامل و مخاطب های حرفه ای سینما دوستش داشتند اما تماشاگر عادی تر را کسل می کند. سوژه خیانت که در این یکی دو سال دُزش در سینما بالا رفته.

حواشی فیلم: معادی فیلمش را بی حاشیه اما با پوشش خبری خیلی خوبی ساخت. هر چند واکنش عصبانی معادی موقع گرفتن سیمرغ «بهترین فیلم از نگاه مردم» روی سن جشنواره، سروصداهایی به راه انداخت.

● زندگی خصوصی آقا و خانم میم

کارگردان: سید روح الله حجازی

بازیگران: حمید فرخ نژاد، مهتاب کرامتی، ابراهیم حاتمی کیا

خلاصه قصه: «محسن» برای کار همراه خانواده اش به تهران می آید. ارتباط همسرش با رئیس شرکت، او را مشکوک می کند ورگ «غیرت»ش می جوشد تا از ته و توی «خیانت» احتمالی سردربیاورد.

واکنش جشنواره: مسوولان جشنواره، فیلم را در «سطح» جشنواره نمی دانستند. با این وجود در یک سانس فوق العاده به آن اجازه اکران دادند؛ اکرانی بدون جلسه مطبوعاتی!

برگ برنده: انتخاب «ابراهیم حاتمی کیا» به عنوان بازیگر در نقش «دکتر گوهریان» (رئیس شرکت). خیلی از آنهایی که فیلم را دیده اند، از بازی او شگفت زده شدند و به کیفیت اجرایش نمره قبولی دادند.

پاشنه آشیل: دُز رواج «خیانت» در فیلم های سینمای ایران آنقدر بالا رفته که شاید کسی رغبت نکند پای چنین قصه ای – که پایان خوشی هم ندارد – بنشیند.

حواشی فیلم: نه روح الله حجازی آدم پرجنجالی است، نه فیلم تولید پر سروصدایی داشت اما همان ماجرای مُهر «بی کیفیتی» کلی برای فیلم حاشیه درست کرد؛ آن هم در حالی که نه خبری از ممیزی بود، نه توقیف. کارگردان جوان فیلم در نامه ای به وزیر ارشاد نوشت: «نه تنها عوامل این فیلم بلکه اکثریت قریب به اتفاق آدم های این سینما می دانند که «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» جدی تر از آن است که بشود انگ بی کیفیتی را به آن نسبت داد.»

در نهایت ارشاد برای حضور «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» در جشنواره پروانه نمایش موقت صادر کرد. در اتفاقی عجیب تر خیلی بی سر و صدا در جدول اکران قرار گرفت و از ۱۹ مهر روی پرده سینماها خواهد رفت.
        
    
    
            روزنامه همشهری ( www.hamshahrionline.ir )